Bulaşıcı vajinitin ana nedeni; Vajinal flora dengesizliği
Probiyotik kullanımı etkili midir?
Vajinal flora, bir yandan laktobasiller ile diğer yandan potansiyel patojenler arasında karmaşık bir dinamik dengeden oluşur. Ne zamanki bu denge bozulur, laktobasil miktarı genelde düşer, asit derecesi azalır ve belirli mikrop sayısı başa geçer. Ne zaman Candida türleri ortamı ele geçirir, o zaman Vulvovajinal Kandidiyazis’den bahsedebiliriz. Yüksek vajinal ph seviyesi ile anaerob bakteriler baskın gelirlerse, bu durumda Bakteriyel vajinozis’den bahsedilir.
Peki, ne zaman buradaki denge bozulabilir? Bağışıklık sistemi düşer ise, fazla sabun kullanımı olursa, antibiyotik gibi ilaç kullanımlarında vs. denge bozulabilir.
Bakteriyel vajinozis genelde üreme yaşlarında çok sık karşılaştığımız bir genital sorundur. Sorun ele alınmadığında, aylar veya yıllar sürebilir ve kronik bir hal alabilir. Bazı ekstrem durumlarda Candida hayatı tehdit edebilir. Candida kana karışabilir ve ‘sistemik kandidiyazis’e neden olabilir. Bu şekildeki Candida enfeksiyonu, sadece bağışıklık sistemi düşük ağır hastalarda görülür. Örneğin; organ transplantasyonu geçirenler, kanser hastaları veya Aids hastaları.
Mevcut tedavi yöntemleri
Çoğunlukla lokal veya sistematik antimikotik (antifungal ajan) ile tedavi edilir. Oral tedavi hekim kontrollünde kullanılabilir ve takip edilir.
Kandidiyaz, Candida cinsi mayaların neden olduğu bir mantar enfeksiyonudur. İnsanda enfeksiyona neden olabilecek yirmiden fazla Candida cinsi mayalar vardır. Bunlardan en fazla görülen is Candida albicans. Candida mayaları normalde insan derisinde ve mukoza zarlarında enfeksiyona sebebiyet vermeden yaşarlar. Bu mikro organizmaların aşırı büyümesi (maya cildin daha derinine veya mukoza zarlarına yerleşmesi sonucunda) kandidiyaza neden olabilir. Kandidiyaz ciltte, vajinada veya ağızda meydana gelebilir. Oral mukozada meydana gelen enfeksiyonda, pamukçuk gelişir ve yanaklarda, dilde ve damakta ağrılı beyaz lekeler oluşur. Vajinal enfeksiyonlarda (vulvovajinal kandidiyaz) vajinanın mukoza zarı ve vajina çevresindeki cilt tahriş olabilir ve bu sebeple vajinal akıntı artışı yaşanabilir. Akıntı genelde top şeklinde ve beyaz olmakla birlikte kokusuz olur. Bununla birlikte aşırı kaşıntı ve yanma hissi olabilir. Enfeksiyondan kaynaklı olarak cinsel ilişki acılı olabilir. Ciltte oluşan enfeksiyonlar özellikle vücudun sıcak ve nemli yerlerinde oluşur örneğin aşırı kilolu insanların deri kıvrımlarında ve bebeklerin kasıklarında (bebek bezi döküntüsü). Deri kırmızı ve nemli olur. Küçük ve sıvı ile dolu baloncuklar oluşur. Candida’nın semptomları rafine besinler tüketerek artar. Örneğin; rafine karbonhidratlar, maya, küflü peynirler, mantar, birçok meyve çeşitleri, tüm lahana çeşitleri, tatlı sebzeler ve alkol. Hava durumu da Candida oluşumu için bir etken olabilir. Örneğin; sıcak, nemli ve bunaltıcı havalar.
Probiyotik kullanımı
Yapılan çalışmalarda probiyotik kullanımı, özellikle laktobasiller, Candida enfeksiyon oluşumunu vajina ve vulvada yavaşlatabileceği görülmüştür. Aynı etki ağızda, yemek borusu ve bağırsakta da tespit edilmiştir. Aynı zamanda bakteriyel vajinozisde probiyotik kullanımı etkili olduğu kanısına varılmıştır.
Sağlıklı bir vajinal ortam patojenik mikroplara karşı doğal bir bariyer oluşturur. Yapılan çalışmadan sağlıklı bir vajinal floranın Lactobacillus (L.) crispatus, L. iners ve L. jensenii’ den oluştuğu anlaşılmaktadır. Bu bakterilerin olumlu bir etkisi mevcuttur; diğer mikro organizmaların büyümesini, yapışmasını ve dağılımını önüne geçmektedirler. Lactobacillus türü içeren probiyotikler kadınları urogenital enfeksiyonlara karşı korumaktadır.
Bir araştırmada vajinal Lactobacil kullanımı lokal antimikotik kullanımlara göre bağışıklık sistemini güçlendirmekle avantaj sağladığı görülmüştür. Kronik disbakteriosisde (uzun süreli vajinal floranın dengesizliği) laktobasil kullanımı vajinayı ve vulvayı tekrarlayan mantar enfeksiyonlarına karşı koruduğu görülmüştür.
Araştırma vajinada laktobasil miktarının probiyotik kullanımı ile (oral veya vajinal kullanım) artabileceği göstermiştir. Probiyotik kullanım vajinal ph seviyesini düşürüp laktobasil miktarının artmasına neden olmaktadır.
Kısacası, çoğu araştırmacı probiyotik kullanımın vulvovajinal enfeksiyonları önlemede veya tedavide olumlu etkileri olduğunu belirtmektedirler.
Sağlıklı günler dileği ile…
Uzm. Dyt. Emel Yılmaz